01/10/2025 | Yazar: Defne Güzel
Eylül ayı, LGBTİ+ karşıtı sansürün pik yaptığı bir ay oldu. Siyasetçiler, LGBTİ+’ları hedef almaya devam ederken; LGBTİ+’lar yine hakim karşısındaydı.
Eylül’de siyasetçiler “cinsiyetsizleştirme” diyerek LGBTİ+’ları hedef göstermeyi sürdürdü. Avrupa Konseyi Gençlik Delegesi Enes Hocaoğulları tahliye edildi. Manifest müzik grubunun dansı soruşturma konusu olurken Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’nın talebiyle Mabel Matiz’in Perperişan şarkısına erişim engeli getirildi ve İçişleri Bakanlığı Mabel Matiz hakkında suç duyurusunda bulundu.
İhlaller
RTÜK, LGBTİ+ aşk hikayelerini konu alan filmlere ceza yağdırdı. Diyanet hutbesinde yine LGBTİ+’ları hedef aldı. Hükümetin gündeminde “teşhircilik”, “müstehcenlik”, “hayasızca hareketler” vardı. Manifest grubuna soruşturma açıldı. Mabel Matiz’in şarkısına erişim engeli getirildi.
- Enpara uygulamasında transfobik tutum: Pembe Hayat Derneği’nin yayınladığı röportaja göre bankacılık uygulaması olan Enpara kimlik doğrulama sürecinde “cinsiyet uyuşmazlığı” gerekçesiyle transların açmaya çalıştığı hesapları reddediyor.
- RTÜK LGBTİ+ filmi avında: Eşcinsel aşkları konu alan filmlere (Kobalt Mavisi, Those About to Die, Benedetta, All Of Us Strangers ve Looking: The Movie) “genel ahlak” ve “aile” gerekçesiyle para cezası ve katalogtan çıkarma yaptırımı uygulandı.
- Mersin Adliyesi’nde homofobi: Avukatlar Hakları Grubu’nun aktardığına göre Mersin Adliyesi’nde bir savcı, duruşma sırasında sanığa “Sen gey misin, baktırmak lazım” dedi. Ardından sanık avukatına da hakaret etti.
- Sağlık Bakanlığı’ndan uyum sürecinde yeni düzenleme: Kayseri Valiliği İl Sağlık Müdürlüğü şehirdeki hastanelere bir genelde göndererek “durum bildirir sağlık kurulu raporu verilişi nedenleri arasına cinsiyet değiştirme” seçeneğinin eklendiğini belirtti. trans aktivistler bu durumu fişleme mekanizmalarının artması olarak yorumlarken Sağlık Bakanlığı bir açıklama daha yaparak önceden üç hekim tarafından düzenlenebilen raporların artık yedi uzman hekim tarafından düzenlenmesi şartını getirdi.
- İş yerinde LGBTİ+ kimliği nedeniyle ayrımcılığa maruz kaldı: İbrahim Türk, kendisiyle aynı pozisyonda olduğu iş arkadaşı tarafından hakarete uğradı, evden çalışma hakkını kullanmak istediği için tehdit edildi. Türk, suç duyurusunda bulunduğunu şirkete haber verince işten çıkarıldı.
- Kayyımla yönetilen Şişli Belediyesi danışma hattına ilişkin açıklama yaptı: 19 Mart’ta İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu ve ekibinin gözaltına alınmasıyla başlayan süreçte kayyım atanan Şişli Belediyesi, LGBTİ+’lara yönelik bir danışma hattının belediyeye ait olduğuna ilişkin yönelik sosyal medya paylaşımlarına dair açıklama yayınladı. Sosyal medya paylaşımlarının gerçeği yansıtmadığını söyledi.
- Barış eyleminde LGBTİ+ dövizlerine engel: İzmir’de kadınlar ve LGBTİ+’lar barış için yürüdü. Direnişin Renkleri’nin sosyal medyadan aktardıklarına göre polisler LGBTİ+ dövizlerine engel olmaya çalıştı.
- 12 Eylül tarihli hutbede LGBTİ+’lar yine hedefte: Diyanet’in 12 Eylül tarihli hutbesinde LGBTİ+’lar “küresel lobiler”, “fıtrata aykırı sapkınlıklar” gibi ifadelerle yine hedef alındı.
- Beyoğlu’nda trans kadınlar saldırıya uğradı: Beyoğlu’nda yaşayan trans kadınlar 31 Ağustos gecesi sokak ortasında alkollü bir erkeğin saldırısına uğradı. Transların kendilerine saldıran erkeği kovaladığı anların sosyal medyaya yayılmasının ardından translar hedef haline geldi.
- Pembe Hayat’ın bilgi edinme başvurularına yanıt: Bakanlık, Pembe Hayat’ın cezaevlerinde görev yapan psikolog, sosyal hizmet uzmanı ve psikolojk danışmanlara ilişkin sorusunu yanıtlarken uzman personele toplumsal cinsiyet alanında eğitim verilip verilmediğini yanıtsız bıraktı. Ayrıca derneğin ikinci bir sorusu olan mahpusların cinsel yönelim ve cinsiyet kimliği temelli kayıtlarının tutulup tutulmadığı sorusunu yanıtsız bıraktı.
- Trans öğretmen görevinden alındı: Yönetmeliğe aykırı giyindiği gerekçe gösterilerek hakkında soruşturma başlatılan öğretmen görevden alındı. Yaşanan durum havuz medyasına yansıdı.
- Direnişin Renkleri aktivisti gözaltına alındı: ESP’ye yönelik İzmir merkezli soruşturma kapsamında gözaltına alınanlar arasında Direnişin Renkleri aktivistlerinden Welat da vardı. Aktivist, savcılık sorgusunun ardından serbest bırakıldı.
- LGBTİ+ düşmanı yayın: Emine Şenlikoğlu’nun hazırladığı “İçimde Beni Aldatan Biri Var” isimli kitap hikmetini LGBTİ+ karşıtlığından alıyor.
- YTÜ Kulüpleri Kapatıyor: Yıldız Teknik Üniversitesi Rektörlüğü çeşitli gerekçelerle Kadın Çalışmaları Topluluğu dahil 11 topluluğu kapattı ve faaliyetlerini askıya aldı.
- Trans kadının kimliği ifşa edildi, erkekler koğuşuna konuldu: Şantiyede gerçekleşen bir olayda, sebepsiz yere işten çıkarılan kişinin kimliği ifşa edildi. Kimliği ifşa edilen trans kadın erkekler koğuşuna gönderildi.
- Manifest’e “hayasızca hareketler” ve “teşhircilik” soruşturması: 6 kişilik kız müzik grubu Manifest’in Küçükçiftlik Park’ta verdiği konserle ilgili soruşturma başlatıldı. Grubun konserdeki dans ve gösterileri “hayasızca hareketler” ve “teşhircilik” soruşturmasının ana gündemiydi.
- Mabel Matiz’e suç duyurusu: Mabel Matiz’in Perperişan şarkısı CİMER üzerinden gelen şikayetlerle hedef alındı. Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı şarkı için erişim engeli talebinde bulundu. Bakanlığın talebiyle şarkı erişime engellendi. İçişleri Bakanlığı ise “müstehcenlik” iddiasıyla Matiz hakkında suç duyurusunda bulundu.
Hedef göstermeler
Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı, MHP Genel Başkan Yardımcısı, Kayseri Valisi ve Emine Erdoğan “cinsiyetsizleştirme” diyerek LGBTİ+’ları hedef alırken BBP Genel Başkanı Mustafa Destici ise hedef tahtasına sanatçı Mabel Matiz’i koydu.
- Vatan Partisi Genel Sekreteri: Vatan Partisinin Genel Sekreteri Özgür Bursalı, Milli Eğitim Bakanlığı’nın “kız ortaokulları” uygulamasına tepki gösterirken sözü LGBTİ+’lara getirdi. Bursalı, “LGBT’nin ideolojik çukurları” dedi.
- Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı: Bakan Mahinur Göktaş, Türkiye Basın Federasyonu’nun “Anadolu Sohbetleri” programında “cinsiyetsizleştirme” diyerek LGBTİ+’ları hedef aldı.
- AKP Genel Sekreteri: AKP Genel Sekreteri ve İzmir Milletvekili Eyyüp Kadir İnan, Van’daki konuşmasında LGBTİ+’ları “dayatma” olarak niteledi.
- Milli Eğitim Bakanı: Bakan Yusuf Tekin, bu senenin “Aile Yılı” ilan edilmesinin ardından eğitim-öğretim yılının ana temalarından birisinin “aile” olduğunu söyledi.
- BBP Genel Başkanı: Büyük Birlik Partisi Genel Başkanı Mustafa Destici, basın açıklamasında sanatçı Mabel Matiz’i ve LGBTİ+’ları hedef aldı. Ayrıca il kongresinde sözü LGBTİ+ derneklerine de getirdi.
- MHP Genel Başkan Yardımcısı: MHP Genel Başkan Yardımcısı Ahmet Selim Yurdakul, yazılı açıklamasında “cinsiyetsizleştirme” diyerek LGBTİ+’ları hedef aldı.
- Kayseri Valisi: Kayseri Valisi Gökmen Çiçek, “cinsiyetsizleştirme” diyerek LGBTİ+’ları hedef gösterdi.
- Mil Diyanet-Sen: Sendikanın LGBTİ+ düşmanı imza kampanyasına bakanlıktan yanıt geldi. Sendika, LGBTİ+ derneklerinin kapatılması konusunu mahkemeye taşıyacağını söyledi.
- Emine Erdoğan: BM 80. Genel Kurul toplantısının yan etkinliğinde konuşan Emine Erdoğan “cinsiyetsizleştirme” diyerek LGBTİ+’ları hedef aldı.
- Diyanet Sen: Sendikanın “Kadın ve Toplum” dergisinde LGBTİ+’lar hedef alındı.
Davaların seyri
Avrupa Konseyi Gençlik Delegesi Enes Hocaoğulları tahliye edildi. Kaos GL’ye getirilen erişim engeli AYM’ye taşındı. Çağdaş Hukukçular Derneği hormona getirilen yaş kısıtlamasına ilişkin dava açtı.
- Enes Hocaoğulları tahliye edildi: Avrupa Konseyi Gençlik Delegesi ve LGBTİ+ hakları savunucusu Enes Hocaoğulları hakkında yargılandığı ilk davada adli kontrol şartıyla tahliye kararı verildi.
- Renkli kıyafet soruşturmasında takipsizlik: Bu seneki trans onur yürüyüşünde “renkli kıyafet giydiği” gerekçesiyle GBT ile gözaltına alınan 4 kişi hakkında soruşturma başlatıldı. Savcılık “yeterli delil yok” diyerek takipsizlik kararı verdi.
- İşkenceyi gündeme getiren T24 Muhabirine takipsizlik: T24 Muhabiri Can Öztürk hakkında “onarım pratiği” adıyla uygulanan işkenceyi gündeme getirdiği için soruşturma başlatılmıştı. Dosya hakkında takipsizlik kararı verildi.
- Kaos GL’ye getirilen erişim engeli AYM’ye taşındı: MLSA Hukuk Birimi, Kaos GL’nin internet gazetesinin ve tüm sosyal medya hesaplarının Haziran ayında erişime engellenmesini Anayasa Mahkemesi’ne taşıdı.
- Tekbirli saldırının davası sürüyor: İki yıl önce Erzincan’da gökkuşağı bayrağı taşıyanlara yönelik tekbirli saldırı ve tehditlere ilişkin açılan dava devam ediyor. Bir sonraki duruşma 22 Ekim’de görülecek.
- TTM davası: Tarlabaşı Toplum Merkezi’ne “hukuka ve ahlaka aykırılık” iddiasıyla açılan fesih davasının 11. duruşması 29 Eylül’de görüldü. Dava 21 Ocak 2026’ya ertelendi.
- ÇHD Hormon kısıtına ilişkin dava açtı: Çağdaş Hukukçular Derneği Kadın ve Toplumsal Cinsiyet Çalışmaları Komisyonu, hormona getirilen 21 yaş kısıtına ilişkin dava açtığını açıkladı.
- Sudenaz cinayeti: 14 Eylül 2024’te Ali Aküzüm ve İlyas Uçak isimli iki erkek, trans kadın Sudenaz U. ve arkadaşı G.’ye Diyarbakır’ın Kayapınar ilçesinde saldırdı. Kesici aletlerle saldırıya maruz kalan G. yaralanırken Sudenaz olay yerinde hayatını kaybetti. Sanıkların yargılandığı dava 17 Eylül’de görüldü. Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’nın davaya katılma talebi kabul edilirken Diyarbakır Barosu Kadın Hakları Merkezi ve LGBTİ+ Hakları Komisyonu’nun talebi reddedildi. Dava 18 Aralık’a ertelendi.
Etiketler: insan hakları, kadın, medya, kültür sanat, nefret suçları, çalışma hayatı, kent hakkı, aile, siyaset, cinsellik, dava, özel haber, araştırma, inceleme, yorum, heteroseksizm, trans, ikili cinsiyet sistemi, lgbti, basın özgürlüğü, ifade özgürlüğü, eşcinsellik, lezbiyen, gey, biseksüel, interseks
