20/10/2025 | Yazar: Suay Yüksel
Kaos GL ve 17 Mayıs Gençlik Danışma Kurulu röportaj serisinin ikinci konuğu Çağrı oldu: “Türkiye’de genç bir LGBTİ+ olarak çalışma hayatına dahil olmak, çoğu zaman sadece emek değil, kimlik mücadelesi vermek anlamına geliyor.”
Kaos GL Derneği ve 17 Mayıs Derneği tarafından hayata geçirilen Gençlik Danışma Kurulu, 20 genç LGBTİ+ aktivisti ile çalışmalarına hız kesmeden devam ediyor. Cinsel sağlık ve üreme sağlığı, HIV/AIDS, eğitim, barınma, yoksulluk, örgütlenme özgürlüğü, ifade özgürlüğü, aktivist esenliği ve gençlik hakları gibi tematik alanlara odaklanan kurul, her ay bir araya gelmeyi sürdürüyor.
Genç LGBTİ+’ların karar alma süreçlerine katılımını artırmayı, örgütlerin gençlik çalışmalarına doğrudan katkı sunmalarını ve gençlerin ihtiyaçlarını görünür kılmayı hedefleyen kurul, aynı zamanda Kaos GL ve 17 Mayıs Derneği'nin gençlik çalışmalarını yönlendirmeye ve geliştirmeye katkı sunuyor.
“Genç LGBTİ+ aktivistleri olarak nelere ihtiyacımız var, sesimizi duyurabiliyor muyuz?” sorularından yola çıkarak hazırladığımız Gençlik Danışma Kurulu röportaj serisinin ikinci konuğu Çağrı oldu. Serinin ikinci söyleşisinde Gençlik Danışma Kurulu üyesi Çağrı ile Türkiye’de genç bir LGBTİ+ olmanın ne anlama geldiğini, sorunlarımızı ve ihtiyaçlarımızı konuştuk.
“Türkiye’de genç bir LGBTİ+ olmak özetle görünmezliği katmanlı yaşamak demek”
Öncelikle sizi kısaca tanıyabilir miyiz?
Galiba burada en sevdiğim giriş cümlelerinden biriyle başlayacağım. Herkese merhabalar, ben Çağrı. Seviyorum bu giriş cümlesini. Kendimden kısaca bahsetmek gerekirse; gençlik ve LGBTİ+ hak temelli mücadelede var olmaya çalışan biriyim.
Türkiye’de LGBTİ+ bir genç olmak sizin için ne ifade ediyor?
Bence, Türkiye’de genç olmak, sadece gençlik kimliğiyle var olabildiğin her alana görünmeyen bir yerden katılabilmek demek. Haklarına erişimde ise yaş ve deneyimsizlik üzerinden görmezden gelinen gençlere, LGBTİ+ kimliği de eşlik edince bu görmezden gelinme daha katmanlı bir hal alıyor. Aslında tam da bu yüzden “Türkiye’de genç LGBTİ+ olmak” özetle görünmezliği katmanlı yaşamak demek.
Sizce LGBTİ+ gençlerin eğitim hakkına erişimin önündeki engeller neler? Sınıf, kampüs, yurt gibi alanlarda ne tür zorluklar yaşıyorsunuz?
Eğitim hakkına erişim konusunda genç LGBTİ+’ların maruz bırakıldığı birçok ihlal var. Bana göre genç LGBTİ+’lar için eğitim hakkına erişim sadece eğitim almaktan ibaret değil; eğitimde güvenle var olabilme hakkıyla doğrudan ilişkili. Okullarda, kampüslerde, sınıflarda yapısal ve toplumsal düzeyde dışlayıcı bir dil; öznelerin kimlik gizleme zorunluluğu; kampüslerde ifade ve örgütlenme hakkının hem kurumsal hem de doğal yollarla engellenmesi… KYK yurtlarında trans öğrencilerin açıkça reddedilmesi… Bunların hepsi, aslında eğitim hakkını fiilen daraltıyor.
LGBTİ+ aktivizmi içinde ne gibi sorunlarla karşı karşıya kalıyorsunuz?
Son yıllarda iyice artan yasaklar, hedef göstermeler ve nefret kampanyalarıyla ifade ve örgütlenme özgürlüğü giderek daralmış bir alan haline geliyor. Son dönemlerde, özellikle 19 Mart sürecinde, gençlerin hukuksuzca maruz bırakıldığı hak ihlallerini gözlemledik. Genç LGBTİ+’ların yoğun biçimde hak ihlallerine uğradığını gösteren çeşitli araştırmalar da mevcut. Ama mesele sadece otoriter hükümet rejimi ya da dış baskılar değil. Hareketin içindeki kaynak eşitsizlikleri, merkez–çevre farkı ve temsiliyet sorunları gibi meselelerle de karşı karşıyayız. Yine de bu kadar vahim bir tabloda bile dayanışmanın anlamı büyüyor.
LGBTİ+ hareketi kriz anlarında en yaratıcı biçimlerde; sanatla, mizahla bir yol buluyor.
“Sağlık kurumlarında kimliğini açıklamanın ardından ifşalanma ve damgalanma korkusu, erişilebilirliğin önündeki en ciddi engellerden biri”
Sizce cinsel sağlık, üreme sağlığı ve HIV alanlarında genç LGBTİ+’ların maruz bırakıldığı sorunlar neler?
Bana göre bu alandaki en temel sorun, doğru bilgiye güvenle ulaşabilmek. Cinsel sağlık konuşmaları hala heteroseksüel varsayımlar üzerinden yürüyor. Bu da cinsel sağlığın kapsayıcı bir hak olduğu gerçeğini görünmez kılıyor. Sağlık kurumlarına gittiğinde kimliğini açıklamak başlı başına zor bir durumken, açıklamanın ardından ifşalanma ve damgalanma korkusu, erişilebilirliğin önündeki en ciddi engellerden biri.
Genç LGBTİ+’lar olarak iş hayatında ve staj süreçlerinde ne gibi zorluklar yaşıyorsunuz?
Türkiye’de genç bir LGBTİ+ olarak çalışma hayatına dahil olmak, çoğu zaman sadece emek değil, kimlik mücadelesi vermek anlamına geliyor. İşe alım süreçlerinde, staj başvurularında ya da kurum içi ilişkilerde açık kimlikli olmak hala riskli bir durum.
“Gençlerin politik alandaki varlığı neredeyse sadece kriz ve protesto anlarında hatırlanıyor”
Sizce gençlerin örgütlenme ve ifade özgürlüğü hakkının önündeki engeller neler? Bunları aşmak için neler yapılabilir?
Son yıllarda gençlerin politik alandaki varlığı neredeyse sadece kriz ve protesto anlarında hatırlanıyor. Yani gençler bir şey söylediğinde değil, bir şeye itiraz ettiğinde duyuluyor. Bence en temel engel, gençlerin düşüncelerinin “henüz olgunlaşmadığı” varsayımı. Katılımın olduğu her alanda gençlerin fikirlerini ifade etmesi kontrol edilmek isteniyor. Gençlerin örgütlenme alanı gittikçe daralsa da biz bunu her defasında yeniden kurmayı öğreniyoruz. Bazen bir güvenli alanda, bazen bir derneğin ofisinde, bazen de bir evin salonunda…
Genç LGBTİ+ aktivistlerin esenliğini korumak adına sizce neler yapılabilir?
Bence genç LGBTİ+ aktivistlerin esenliğini korumanın ilk adımı, sürekli “güçlü olmalıyız” baskısından biraz uzaklaşmak. Aktivizmin birçok yolu, birçok formu var. Bunlardan biri ve belki de en önemlisi “yaşamak”. Çünkü yaşamak, bir mücadele biçimidir. Bundan sonraki cevabım biraz kişisel olacak: Bence bazen birbirimize “Nasılsın?” diye sormak, bir selam vermek, sadece varlığımızı hatırlatmak bile dayanışmanın en sahici hali.
Son olarak eklemek istedikleriniz veya diğer genç LGBTİ+’lara söylemek istedikleriniz var mı?
Teşekkürler lubunya, beraber olduğumuz her anda beni güçlü hissettirdiğiniz ve yalnız olmadığımı hatırlattığınız için. İyi ki varsınız, iyi ki varız.
Etiketler: insan hakları, yaşam, çalışma hayatı, eğitim, hiv, trans, lgbti, ifade özgürlüğü, gençlik
