09/09/2025 | Yazar: Kaos GL
Rusya’dan gelen sığınma başvuruları 2022’de 684 iken 2023’te 1.694’e çıkarak iki katından fazla arttı. Böylece Rusya, İspanya’daki başvurular için ilk 10 kaynak ülke arasına girdi.
Rusya’da LGBTİ+ karşıtı politikalar nedeniyle Rusyalı LGBTİ+’lar İspanya’ya göç ediyor. Context’ten Laura Valentina Cortes Sierra, İspanya’ya göç eden Rusyalı LGBTİ+’lar ile konuştu. Sierra’nın LGBTQ+ Russians flee Putin's crackdown to build new lives in Spain haberini KaosGL.org okurları için Türkçeye çevirdik:
Geçen yıl ilk kez Madrid Onur Festivali’ne katılan biseksüel Rusyalı sığınmacı Diana, Ukrayna’ya karşı yürütülen savaşa muhalefetin sembolü haline gelen beyaz-mavi-beyaz bayrağın dalgalandığını görünce çok mutlu oldu. Yaklaşık 100 Rusyalı’nın gökkuşağı bayrakları sallayarak “Putinsiz Rusya” sloganı attığını görmek de onu coşturdu. 24 yaşındaki Diana, misilleme korkusuyla soyadını vermek istemedi.
“Beni hapse atmayacaklarına inanamadım. Herkes çok mutluydu,” diye hatırladı; bu yıl da Madrid’de Onur yürüyüşünde yeniden yer aldı.
Katılımcılardan biri de, kalabalıklar arasında ağır ağır ilerleyen bir araçtan parlak pembe “Mr Gay” yarışması bayrağını coşkuyla sallayan Ilia Andreev’di. 2023’te Rusya’nın anti-LGBTQ+ yasalarından kaçarak İspanya’ya gelen 23 yaşındaki Andreev için bu an tadını çıkarmaya değerdi.
“Gurur duyabiliyorum,” dedi İspanyolca. Bu an, onu ve birçok LGBTQ+ Rusyalıyı ülkesinden ayrılmaya zorlayan baskının tam tersiydi. Birçoğu, 2025 ILGA-Europe Gökkuşağı Endeksi’nde beşinci sırada yer alan İspanya’ya sığındı. Bu endeks, ülkelerin yasal ve politik uygulamalarını sıralıyor.
“İspanya, insan haklarına, özellikle de LGBTQI+ topluluğunun hak ve özgürlüklerine saygı duyan bir ülke olarak uluslararası alanda tanınıyor,” dedi haziran ayında Uluslararası LGBTQİ+ Onur Günü’nde konuşan Dahil Etme, Sosyal Güvenlik ve Göç Bakanı Elma Saiz.
Rusya’dan gelen sığınma başvuruları 2022’de 684 iken 2023’te 1.694’e çıkarak iki katından fazla arttı. Böylece Rusya, İspanya’daki başvurular için ilk 10 kaynak ülke arasına girdi. Bu veriler, CEAR (Mültecilere Yardım Komisyonu) adlı STK’ya ait.
İşlem gören başvuruların %59,7’si mülteci statüsü aldı.
CEAR’ın hukuk ekibi koordinatörü Elena Muñóz, Rusya’dan LGBTQ+ ile ilgili başvurularda artış olduğunu söyledi, ancak başvuru gerekçelerine dair özel verilerin henüz toplanmadığını belirtti.
Rusyalı LGBTİ+’ların ülkeyi terk etme nedenlerinin başında zorla askere alınma ve insan haklarındaki kötüleşme, özellikle de cinsiyet kimliği ve cinsel yönelim konularındaki baskılar geliyor.
Gazeteci ve Rusya uzmanı Marc Marginedas, Putin’in LGBTQ+ topluluğunu siyasi günah keçisi haline getirdiğini söyledi: “Propaganda, Nazi Almanyası’yla kıyaslanabilecek bir iklim yarattı,” dedi Marginedas. “Putin, toplumu bir arada tutmak ve askeri başarısızlıklardan dikkatleri uzaklaştırmak için ‘dış düşman’ yaratıyor.”
Rusya’da yasal baskılar
2013’te Rus milletvekilleri, hükümet destekli bir yasa ile “geleneksel olmayan cinsel ilişkilerin propagandasının” küçükler arasında yayılmasını yasakladı.
Aralık 2022’de, Rusya Ukrayna’yı işgal ettikten sonra, Putin yasayı değiştirerek yasağı tüm yaş gruplarına genişletti.
Bu baskı sonucunda gazeteciler, avukatlar ve insan hakları savunucuları tutuklandı, birçok kişi ise ülkeyi terk etti.
Kazan kentinde televizyon gazeteciliği yapan Andreev, “LGBTQ+ propagandası yaymakla” suçlanınca kimliğini gizlemek zorunda kaldı. “Bir keresinde yayında küpe takmıştım. Haber müdürü ve program sorumlusu beni çağırdı. Küpelerim yüzünden ‘eşcinsel propagandası’ yapıldığı gerekçesiyle birçok şikâyet telefonu aldıklarını söylediler,” dedi.
Arkadaşının önerisiyle 2023’te İspanya’ya taşınmaya karar verdi.
Diana ise patronunun partnerini öperken gördükten sonra işten çıkarıldığını söyledi. Misilleme korkusuyla işini ve yaşadığı yeri belirtmek istemedi.
2022’de tatil için gittiği Gürcistan’da, Rusya’daki evine gönüllü faaliyetleri nedeniyle yetkililer tarafından baskın düzenlenince ülkesine dönemeyeceğini anladı. Gürcistan’daki artan anti-LGBTQ+ söylemler yüzünden iki yıl sonra İspanya’ya taşındı.
Bürokrasi ve engeller
Andreev ve Diana her ikisi de sığınma başvurusunda bulundu ancak hâlâ karar bekliyorlar.
Yasal olarak altı ay sürmesi gereken süreç, çoğu zaman iki yıla kadar uzuyor. Altı ayın sonunda sığınmacılar çalışmaya hak kazanıyor.
Ama göçmenlik makamlarından ilk randevuyu almak aylar sürebiliyor. Bu olmadan, devlet yardımına ya da CEAR gibi kuruluşların desteğine erişemiyorlar.
Bu gecikmeler, yasadışı bir karaborsayı da körüklüyor.
STK’lara, İspanyol polis ve yetkililere göre, suç çeteleri göçmenlik randevularını botlarla toplayıp, çaresiz sığınmacılara WhatsApp ya da Telegram üzerinden yüzlerce euroya satıyor. Bu sisteme “cita mafyası” deniyor.
Şimdi ise Rusya vatandaşlarının İspanya’da sığınma başvurusu yapması biraz daha zorlaştı.
12 Temmuz’dan itibaren, Rusya vatandaşlarının İspanya’dan transit geçiş için vize alması gerekiyor.
Geçmişte Ruslar, İspanya aktarmalı bilet alıp duraklama sırasında sığınma başvurusunda bulunabiliyordu.
“Artık İspanya gibi güvenli bir ülkeye yasal ve güvenli bir şekilde ulaşmak zorlaştı,” dedi Muñóz. Sistemin daha verimli hale getirilmesi gerektiğini ekledi.
Vize politikasından sorumlu olan Dışişleri Bakanlığı, yorum talebine yanıt vermedi.
Yeni bir hayat kurma
Sığınma kararlarını beklerken Diana ve Andreev hayatlarını yeniden kurmaya çalışıyor.
Bir LGBTQ+ hakları grubunda gönüllü olan Andreev, Madrid yakınlarında küçük bir kasabada ev buldu, İspanyolca öğreniyor ve bir gün yeniden gazeteciliğe dönmeyi umuyor. Ancak yeni ilişkiler kurmakta zorlandığını söylüyor. “İş arama ve belgeleri tamamlama süreci çok zaman alıyor, bu da bağlantılar kurmaya odaklanmayı zorlaştırıyor,” diyor.
Diana ise artık istikrarlı bir online işe sahip. Madrid’de, birbirine destek olan Rusyalı LGBTQ+’ların çevrimiçi ağları sayesinde kendi seçilmiş ailesini bulduğunu söylüyor.
Rusya’dan gelebilecek misillemeden hâlâ korksa da kendini özgür hissediyor.
“İster kadınlarla, ister erkeklerle, ister kimle istersem flört edebilirim. Acelem yok. Neden acele edesiniz ki? İspanyol yaşam tarzı insanı biraz rahatlatıyor.”
Etiketler: insan hakları, yaşam, siyaset, dünyadan, trans, lgbti, lezbiyen, gey, biseksüel, interseks
