26/08/2025 | Yazar: Suay Yüksel
Yargıtay, 27 Ekim’e kadar harekete geçilmesini zorunlu kıldı ancak milletvekillerinin çoğu, yasa tasarısına karşı çıkacaklarını veya çekimser kalacaklarını belirtti.
Hong Kong hükümetinin eşcinsel ilişkilerin kayıt altına alınması için yasal bir çerçeve oluşturma önerisi, bölgenin muhalif olmayan yasama mekanizmasında alışılmadık bir tartışma yarattı.
Tartışma, Eylül 2023’te Nihai Temyiz Mahkemesi’nin verdiği ve hükümete böyle bir sistem kurma talimatı veren, ancak eşcinsel evliliği tanımayan kararın ardından gündeme geldi.
Hong Kong hükümeti, Temmuz ayında “Eşcinsel Birlikteliklerin Kaydı Yasa Tasarısı”nı yayınladı. Tasarı, Yasama Konseyi’nde ilk okumaya sunuldu ardından komite tarafından incelenmeye başlandı. Hong Kong Baş Yöneticisi John Lee, mahkeme kararına uyulması için milletvekillerinden destek istedi. Ancak milletvekillerinin çoğu, tasarıya karşı çıkacaklarını veya çekimser kalacaklarını belirtti.
Yasa tasarısına göre; yalnızca yurt dışında evlenmiş olan veya yasal birliktelik içinde bulunan eşcinsel çiftler Hong Kong’da birlikteliklerini kaydettirebilecek. Başvuranların en az 18 yaşında olması ve eşlerden birinin Hong Kong’da ikamet etmesi gerekiyor. Yetkililer, bu düzenlemenin evlilikle eşdeğer olmayacağını ve eşcinsel çiftlere Hong Kong’da evlenme hakkı tanımayacağını vurguladı.
Kayıt süreci, Göçmenlik Dairesi’nin yürüttüğü evlilik kayıtlarından ayrı olarak, Anayasa ve İçişleri Dairesi tarafından denetlenecek. Hong Kong hükümeti, yasa tasarısının “tek eşli ve heteroseksüel evliliğin korunmasına yönelik mevcut tutumu zedelemeyeceğini” belirtti.
Yasa tasarısı, eşcinsel çiftlere yalnızca sınırlı haklar tanıyacak.
Kayıtlı birliktelikler, eşlerden birinin karar verme yetisini kaybetmesi durumunda diğerine tıbbi kararlar alma hakkı tanıyacak. Ayrıca bir partner, ölüm sonrası işlemleri; cenazenin teşhisi, cenaze düzenlenmesi veya kremasyona izin verilmesi gibi durumları üstlenebilecek. Kayıt sistemi, kayıtlı partnerlerin birbirlerini hastanede ziyaret etmelerine de imkan verecek. Ancak, heteroseksüel eşlere tanınan ortak evlat edinme, cezaevi ziyareti veya evlilik gibi hakları kapsamayacak.
Dava, 2013’te New York’ta partneriyle evlenen ve Hong Kong’un birlikteliklerini yasalar önünde tanımamasını ayrımcı bulup yargıya taşıyan aktivist Jimmy Sham tarafından başlatıldı.
Nihai Temyiz Mahkemesi, hükümete bir kayıt sistemi kurması için iki yıl verdi. Son tarih ise 27 Ekim olarak belirlendi. Aktivistler, bu süre boyunca yetkililerin LGBTİ+ komünitesiyle iletişim kurmaya yönelik herhangi bir çaba göstermediğini söylüyor.
Yapılan tek kamuoyu danışması Temmuz ayı sonunda gerçekleşti. Bununla birlikte Hong Kong vatandaşları, milletvekillerine ve hükümete yazılı görüşlerini iletmeye davet edildi. Ancak görüş bildirme süresi yalnızca bir hafta sürdü.
Hong Kong’da bulunan LGBTİ+ savunuculuk grubu Dear Family Hong Kong’un kurucularından Sean Hau, milletvekillerinin yaklaşık üçte birinin kamuoyuna herhangi görüş açıklamadığını belirtti. Bazı milletvekillerinin yasa tasarısına özel olarak karşı olduklarını ancak bunu söylemek istemediklerini, diğerlerinin ise konunun hassasiyeti nedeniyle tasarıyı desteklediklerini ancak sessiz kaldıklarını ifade etti. Hau, birkaç milletvekilinin seçim yılında tasarıyı desteklemenin siyasi açıdan riskli olduğunu söylediğini, ancak bazılarının yine de kendi prensiplerine göre oy kullanacaklarını belirttiğini ekledi.
Washington Blade’e isminin gizli kalması şartıyla konuşan bir Çinli LGBTİ+ aktivisti, bazı Hong Kong milletvekillerinin evlilik eşitliğine karşı çıkarken “geleneksel Çin değerlerini” öne sürdüğünü, oysa tarihsel kayıtların Çin kültüründe eşcinsel ilişkilerin varlığını gösterdiğini söyledi. Aktivist, Han Hanedanı İmparatoru Han Wudi’nin erkek sevgilisini ve Savaşan Krallıklar Dönemi’nde Wei Kralı’nı örnek gösterdi:
“Bu hikayelerde eşcinsel birliktelikler romantik terimlerle anlatılmıştır. Öyleyse ‘geleneksel Çin değerleri’ gerçekten nedir? Ben onların hoşgörü, saygı, uyum ve sevgi olduğunu düşünüyorum. Eşcinsel evlilik bu değerlerle tamamen uyumludur. Ayrıca araştırmalar, Hong Kong vatandaşlarının yarısından fazlasının LGBTİ+’lar için ayrımcılık karşıtı koruma mekanizmalarını desteklediğini ortaya koyuyor. Hong Kong’da insanlar genellikle birbirini seven çiftlerin birlikte yaşama hakkına saygı gösteriyor. Ne gariptir ki, bazı milletvekillerinin eşcinsel birliktelikleri tanımayı reddetmesi ayrımcılık riskini daha da derinleştiriyor.”
Aktivist, Blade’e yaptığı açıklamada eşcinsel çiftlere birbirlerine bakma, bir ev kurma ve heteroseksüel çiftlerle aynı haklara sahip olma imkânı tanınmasının “özel bir hak” değil, hayatın temel bir gerekliliği olduğunu söyledi.
“Uluslararası bir metropol olarak Hong Kong, azınlık grupların haklarını koruyarak küresel imajını güçlendirir. Bu kapsayıcılık yalnızca insan onuruyla ilgili değildir, aynı zamanda kentin uzun vadeli ekonomik kalkınmasını da destekler.”
Kaynak: Washington Blade
Etiketler: insan hakları, yaşam, aile, siyaset, dünyadan, lgbti
