18/09/2025 | Yazar: Belgin Günay
Rapora göre; interseksler “onarım terapisi” adı verilen işkenceye maruz kaldı; intersekslere yönelik nefret temelli taciz rekor seviyede arttı.
17 Eylül 2025’te Avrupa Birliği Temel Haklar Ajansı (FRA), 2023 yılında 30 ülkede gerçekleştirilen LGBTIQ III Araştırması’na katılan 1920 interseks katılımcının verilerini derinlemesine inceleyen “AB’de İnterseks Olmak” başlıklı raporunu yayımladı.
FRA’nın intersekslerin temel hakları üzerine yayımladığı ilk raporun üzerinden on yıl geçtikten sonra hazırlanan bu yeni rapor, intersekslerin AB genelinde hala karşı karşıya kaldığı insan hakları ihlallerini ve gündelik hayatta yaşanan şiddet, taciz ve ayrımcılığın endişe verici düzeylerini ortaya koyuyor.
Bulgular, 2019’daki FRA LGBTI II Araştırması ile karşılaştırıldığında, neredeyse tüm alanlarda oranların azalmadığı, aksine arttığını gösteriyor.
Rapor, FRA LGBTIQ III Araştırması’nın ortaya çıkardığı bulguların ışığında ayrımcılık, şiddet, interseks genital mutilasyonu (zorla veya tıbbi gerekçe olmadan yapılan cerrahi müdahaleler) ve dönüşüm uygulamaları, sağlık ve sağlık hizmetleri, eğitim, ayrıca evsizlik ve barınma güçlükleri gibi tematik alanlara daha yakından bakıyor. Ayrıca, cinsel yönelim ve cinsiyet kimliği, ırk ve/veya etnik köken ve engellilik temelinde birbirini kesen ve ağırlaştıran zorluklar yaşayan belirli interseks gruplarına ilişkin ayrıntılı veriler de sunuyor.
İntersekslerin işsizlik oranı interseks olmayanlara oranla iki kat daha yüksek
Araştırmaya göre, interseksler arasında işsizlik oranı endosekslere (cinsiyet özelliklerinde doğuştan gelen bir çeşitliliğe sahip olmayan) kıyasla iki kat daha yüksek. Sağlık sorunları nedeniyle çalışamayanların oranı ise üç kat fazla. Rapora göre; intersekslerin yüzde 6’sı hayatlarında en az bir kez sokakta uyumak zorunda kaldığını belirtti. Bu oran, genel nüfusa göre 30 kat daha yüksek.
İntersekslerin yüzde 39’u “onarım terapisi” adı verilen işkenceye maruz kaldı
Raporda yer alan verilere göre; katılımcıların yüzde 57’si, cinsiyet özelliklerini değiştiren ilk cerrahilerinde kendilerinin ya da ebeveynlerinin bilgilendirilmiş onamının alınmadığını söyledi. Yüzde 49’u ise hormon tedavisine rıza göstermediğini ifade etti. Sağlık hizmetlerine erişimde ciddi zorluklar yaşandığı belirtildi; özellikle cinsel sağlıkta yüzde 43, ruh sağlığında ise yüzde 39 oranında engeller öne çıktı.Araştırmaya katılan intersekslerin yüzde 39’u, “onarım terapisi” adı verilen zararlı uygulamalara maruz kaldığını aktardı. Katılımcıların büyük çoğunluğu bu uygulamalara rıza göstermediğini vurguladı.
Nefret temelli taciz rekor seviyede yükseldi
Araştırmaya göre; intersekslerin yüzde 74’ü son bir yıl içinde nefret temelli tacize maruz kaldığını bildirdi. Bu oran 2019’da yüzde 42’ydi. Katılımcıların yüzde 72’si birden fazla fiziksel veya cinsel saldırı yaşadığını, yüzde 76’sı ise okulda zorbalığa uğradığını belirtti. Ayrıca intersekslerin yüzde 56’sı son bir yılda en az bir alanda ayrımcılığa uğradığını ifade etti.
AB Temel Haklar Ajansı’ndan üye devletlere: Yaşamsal olmayan ve rızaya dayanmayan tıbbi müdahalelere son verin
Raporun son bölümü ise AB’ye ve üye devletlere intersekslerin temel haklarının etkin bir şekilde korunmasını sağlamak amacıyla öneriler içeriyor. Bu öneriler arasında, özellikle interseks çocuklara yönelik yaşamsal olmayan ve rızaya dayanmayan tıbbi müdahalelere son verilmesi yönünde bir çağrı yer alıyor. Araştırma, bu müdahaleler öncesinde serbest ve tam olarak bilgilendirilmiş bir onayın mevcut olmadığına dair kanıtlar sunuyor.
Avrupa’nın interseks çatı örgütü OII Europe, bir basın açıklaması yayınlayarak raporun yayımlanmasını memnuniyetle karşıladığını belirtti ve FRA’ya, AB’de interseks kişilerin deneyimlerine ilişkin insan hakları temelli veriler toplamaya devam etmesi yönünde çağrıda bulundu.
Etiketler: insan hakları, nefret suçları, çalışma hayatı, eğitim, barınma, sosyal hizmet, sağlık, dünyadan, sağlık hakkı, özel haber, araştırma, inceleme, trans, lgbti, lezbiyen, gey, biseksüel, interseks
