12/09/2025 | Yazar: Kaos GL
Kaos GL, 12 Eylül askeri darbesinin yıldönümünde yaptığı açıklamayla, LGBTİ+’ları hedef alan darbeci uygulamalar ve zihniyetin “Aile Yılı” adı altında sürdürüldüğünü belirtti.
12 Eylül 1980 askeri darbesinin üzerinden 45 yıl geçti. Ancak Kaos GL’ye göre darbecilerin LGBTİ+’ları hedef alan zihniyeti bugün iktidarın “Aile Yılı” politikalarında yaşamaya devam ediyor.
Dernek, yayımladığı açıklamada “Darbe döneminde ‘ahlak’ diyerek işkence edenlerle, bugün ‘aile’ diyerek hayatımıza el koymaya çalışanların farkı yok” dedi ve ekledi:
Darbenin LGBTİ+ hafızası: İşkence, sürgün, aşağılanma
“12 Eylül 1980 askeri darbesi yalnızca parlamentoyu değil, hayatlarımızı, bedenlerimizi ve varoluşumuzu hedef aldı. Trans kadınların tanıklıkları; o günlerin işkence, sürgün ve aşağılamalarını anlatıyor: Ev baskınlarında saçların kesilmesi, çuvallar içinde işkence, karla kaplı dağ başlarında ölüme terk edilme…”
TIKLAYIN - 12 Eylül’ün 45. yıldönümü: Trans kadınlar darbeyi anlatıyor
Sansürün değişen biçimleri
Dernek, 12 Eylül’de trans kadın ve eşcinsel sanatçılara getirilen sahne yasaklarının, bugün “genel ahlak”, “milli güvenlik”, “kamu düzeni” gibi gerekçelerle uygulanan konser yasakları ve sosyal medya engelleriyle devam ettiğini kaydetti. Açıklamada; LGBTİ+ etkinliklerinin topluca yasaklanması, polis şiddeti ve davalar, bu sürekliliğin somut örnekleri olarak sunuldu.
Yasa tasarısı: Darbe zihniyetinin güncel yansıması
Kaos GL’nin ulaştığı 2025 tarihli yasa tasarısı da açıklamanın merkezinde. Tasarı, Medeni Kanun ve Ceza Kanunu’nda yapılmak istenen değişikliklerle LGBTİ+ varoluşunu “suç” haline getirmeyi amaçlıyor. Dernek, bu girişimi “12 Eylül’ün toplumsal denetim stratejisinin bugünkü en somut yasal izdüşümü” olarak tanımladı ve şöyle dedi:
Rapor: Devletin kurumsallaşan dışlayıcılığı
“Kaos GL’nin LGBTİ+’ların İnsan Hakları 2024 Raporu da devletin bu politikaları zaten kurumsallaştırdığını belgeliyor. Rapora göre; Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı LGBTİ+ dışlayıcı bir aygıta dönüştürülmüş durumda. “Kutsal aile”, “cinsiyetsizleştirme” gibi kavramlarla LGBTİ+’lar düşmanlaştırılıyor. Ayrımcılık ve nefret suçları cezasız bırakılıyor, mahkemeler LGBTİ+ mağdurların başvurularını reddederek adaletin kapısını kapatıyor.”
Demokratikleşme olmadan hesaplaşma olmaz
Kaos GL’ye göre, darbe zihniyetiyle hesaplaşmak demokratikleşme ve insan haklarının tanınmasıyla mümkün. Dernek, “Aile Yılı” politikalarının derhal son bulmasını, devlet kurumlarının eşitlik ve insan hakları temelinde yeniden yapılandırılmasını, ayrımcılık ve nefretin cezasız kalmamasını talep etti. Ayrıca, 12 Eylül dönemindeki LGBTİ+ hak ihlallerinin resmen tanınması ve mağdurlar için adalet ve onarım mekanizmaları kurulması gerektiğini hatırlattı.
“İsimler değişti, zihniyet aynı”
Kaos GL açıklamasını şu sözlerle sonlandırdı:
“12 Eylül’ün yıldönümünde bir kez daha hatırlatıyoruz: Darbenin zulmü tarihte kalmadı. Bugünün “aile” politikaları, o zihniyetin devamıdır. 12 Eylül’ün LGBTİ+ düşmanı zihniyetini unutmuyoruz. Bugünün LGBTİ+ düşmanı zihniyetine de boyun eğmiyoruz. LGBTİ+’lar var, buradayız ve mücadeleden asla vazgeçmeyeceğiz!”
Açıklamanın tam metni:
12 Eylül zihniyeti bugün “Aile Yılı” adıyla sürdürülüyor!
12 Eylül 1980 askeri darbesi yalnızca parlamentoyu değil, hayatlarımızı, bedenlerimizi ve varoluşumuzu hedef aldı. Trans kadınların tanıklıkları; o günlerin işkence, sürgün ve aşağılamalarını anlatıyor: Ev baskınlarında saçların kesilmesi, çuvallar içinde işkence, karla kaplı dağ başlarında ölüme terk edilme…
Aradan 45 yıl geçti. Peki zihniyet değişti mi? Hayır! Bugün iktidarın ilan ettiği “Aile Yılı” tam da 12 Eylül’ün devamıdır. “Aile” adı altında yürütülen kampanyalarla LGBTİ+’lar yeniden hedef gösteriliyor, kriminalize ediliyor, haklarımız ve varoluşumuz tehdit altına alınıyor. 12 Eylül’de trans kadın ve eşcinsel sanatçılara uygulanan sahne yasakları, “genel ahlak”, “müstehcenlik”, “kamu düzeni”, “milli güvenlik” ve “teşhircilik” kisvesi altında konser yasaklarına, sosyal medya engellerine dönüşmüş durumda. Sansür, hayatın her alanında LGBTİ+’ları hedef alıyor. 12 Eylül’ün sansürcü yaklaşımı; her türlü LGBTİ+ etkinliğinin ve yürüyüşünün yasaklanmasıyla, polis şiddetiyle, davalarla sürüyor.
2025’te Kaos GL’nin ulaştığı yasa tasarısı ise 12 Eylül darbecilerinin zihniyetinin günümüz Türkiye’sinde nasıl yeniden üretildiğini somut bir biçimde gösteriyor. Taslak, Medeni Kanun ve Ceza Kanunu’nda değişikliklerle LGBTİ+’ların var olmasından “suç” icat etmeye çalışıyor. Bu tasarı, 12 Eylül’ün toplumsal denetim stratejisinin bugünkü en somut yasal izdüşümüdür.
Kaos GL’nin LGBTİ+’ların İnsan Hakları 2024 Raporu da devletin bu politikaları zaten kurumsallaştırdığını belgeliyor. Rapora göre; Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı LGBTİ+ dışlayıcı bir aygıta dönüştürülmüş durumda. “Kutsal aile”, “cinsiyetsizleştirme” gibi kavramlarla LGBTİ+’lar düşmanlaştırılıyor. Ayrımcılık ve nefret suçları cezasız bırakılıyor, mahkemeler LGBTİ+ mağdurların başvurularını reddederek adaletin kapısını kapatıyor.
Darbe döneminde “ahlak” gerekçesiyle işkence edenlerle, bugün “aile” diyerek hayatımıza el koymaya çalışanların farkı yok. İsimler değişti ama zihniyet aynı: LGBTİ+ realitesinin inkar edildiği, tek tip, itaatkâr bir toplum fantezisi.
Biz bu fanteziye teslim olmayacağız. LGBTİ+’ların varoluşu, kimliği ve mücadelesi yok edilemez.
Darbeyle hesaplaşma, demokratikleşme ve insan haklarının tanınmasıyla olur. “Aile Yılı” adı altında LGBTİ+ düşmanı söylem ve politikalar derhal son bulmalı, devlet kurumları eşitlik ve insan hakları temelinde yeniden yapılandırılmalıdır. Ayrımcılık ve nefret cezasız kalmamalı, adalet LGBTİ+’lara da işlemelidir. 12 Eylül dönemindeki LGBTİ+ hak ihlalleri resmen tanınmalı, mağdurlar için adalet ve onarım mekanizmaları kurulmalıdır.
12 Eylül’ün yıldönümünde bir kez daha hatırlatıyoruz: Darbenin zulmü tarihte kalmadı. Bugünün “aile” politikaları, o zihniyetin devamıdır. 12 Eylül’ün LGBTİ+ düşmanı zihniyetini unutmuyoruz. Bugünün LGBTİ+ düşmanı zihniyetine de boyun eğmiyoruz. LGBTİ+’lar var, buradayız ve mücadeleden asla vazgeçmeyeceğiz!
Kaos GL
Etiketler: insan hakları, kadın, nefret suçları, siyaset, tarihimizden, özel haber, trans, lgbti, lezbiyen, gey, biseksüel, interseks
