23/09/2025 | Yazar: Suay Yüksel
Dünya Atletizm Birliği Başkanı Sebastian Coe, yaptığı transfobik açıklamada kadın kategorisinde yarışabilmek için “biyolojik kadın” olunması gerektiğini vurguladı.
Fotoğraf: Semenya’nın 2016 Olimpiyatları’ndaki 800 metre altın madalyası, onu yarışlardan meneden kural değişikliklerine yol açtı.
Dünya Atletizm Birliği tarafından yayımlanan yeni bir rapor, 2000 yılından bu yana Dünya Atletizm Şampiyonaları için benimsenen mevcut “cinsiyet testi” kriterlerini geçemeyecek 50 ila 60 sporcunun, Elit Dünya Şampiyonası atletizm etkinliklerinde finalist olduğunu iddia ediyor.
Bu iddialar, yönetim organının Sağlık Bilimleri Başkanı Dr. Stéphane Bermon tarafından yapılan bir sunum sırasında ortaya kondu. Dr. Bermon, 2000-2023 yılları arasında toplanan verilere göre, çeşitli uluslararası yarışmalarda Dünya Atletizm Birliği tarafından tanımlandığı şekilde “cinsel gelişim farklılığı” (DSD) olan 135 finalist bulunduğunu ve tahmini 50 ila 60 katılımcının birden fazla etkinlikte finalist olduğunu söylüyor.
Sunumda Dr. Bermon ayrıca, bu katılımcıların uluslararası bir şampiyonaya ulaşma olasılığının 151,9 kat daha yüksek olduğunu iddia ediyor.
Bu veriler, konuyla ilgili önemli bir dönemi kapsıyor. Bu dönem, Dünya Atletizm Birliği ile iki kez Olimpiyat altın madalyası kazanan Güney Afrikalı Caster Semenya, Hindistanlı koşucu Dutee Chand ve 2021 Tokyo Yaz Olimpiyatları’nda 200 metrede gümüş madalya kazanan Namibyalı koşucu Christine Mboma arasında yıllardır süren hukuki mücadeleyi de içeriyor.
Özellikle Semenya’nın davası, cinsiyet testi uygulamasının geri getirilmesi yönündeki girişimlerin odağı oldu. Bu tür testleri destekleyenler, 2016 Olimpiyatları 800 metre finaline işaret ediyor. Altın madalyalı Semenya, gümüş madalyalı Francine Niyonsaba ve bronz madalyalı Margaret Wambui’nin doğal olarak yüksek testosteron seviyelerine sahip olduğu tespit edildi.
O zamandan bu yana Dünya Atletizm Birliği, söz konusu sporcuların yönetim organı tarafından belirlenen minimum standartlara ulaşmaları için testosteron seviyelerini düşürmek amacıyla ameliyat olmalarını veya ilaç kullanmalarını zorunlu kılan düzenlemeler getirdi. Bu yılın başlarında Dünya Atletizm Birliği, Uluslararası Olimpiyat Komitesi’nin 1999’da uygulamadan kaldırdığı SRY gen testi uygulamasını başlattı.
Pazar günü sona eren Dünya Atletizm Şampiyonaları’na katılan tüm kadın sporcular, “tek seferlik” olarak adlandırılan bir teste tabi tutuldu; bu test, bundan sonra tüm şampiyona etkinliklerinde zorunlu olacak. Y kromozomu taşıdığı tespit edilen hiçbir sporcunun yarışmasına izin verilmeyecek.
Dünya Atletizm Birliği Başkanı Sebastian Coe, yeni düzenlemelerle ilgili yaptığı transfobik açıklamada şöyle dedi:
“World Athletics’te değer verdiğimiz felsefe, kadın sporunun bütünlüğünün korunması ve teşvik edilmesidir. Elit seviyede, kadın kategorisinde yarışabilmeniz için ‘biyolojik olarak kadın’ olmanız gerektiğini söylüyoruz.”
Ancak SRY genini bulan araştırmacı Dr. Andrew Sinclair, araştırmasının spor müsabakalarında cinsiyet testi amacıyla kullanılmasını eleştirdi. Ağustos ayında, testin doğru bir gösterge olduğunu iddia eden Dünya Atletizm Birliği gibi yönetim organlarının görüşlerini desteklemediğini kamuoyuna açıkladı.
Sinclair, Murdoch Çocuk Araştırma Enstitüsü’ne yaptığı açıklamada şöyle dedi:
“World Athletics, SRY geninin biyolojik cinsiyeti belirlemede güvenilir bir gösterge olduğunu iddia ediyor. Ancak biyolojik cinsiyet çok daha karmaşıktır; kromozomal, gonadal, hormonal ve ikincil cinsiyet özelliklerinin hepsi bir rol oynar.”
Sinclair, sözlerine devam ederek şunları söyledi:
“Biyolojik cinsiyeti belirlemek için SRY kullanmak yanlıştır, çünkü bu test SRY’nin var olup olmadığını söyler; nasıl çalıştığını, bir testisin oluşup oluşmadığını, testosteron üretilip üretilmediğini ve eğer üretiliyorsa bunun vücut tarafından kullanılabilir olup olmadığını söylemez.”
Diğer yönetim organları ve etkinlikler de benzer düzenlemeleri hızla benimsiyor. Asya Oyunları, yarışan tüm kadın sporcuların “cinsiyet doğrulama testine” tabi tutulacağını açıkladı.
Kaynak: Outsports
Etiketler: insan hakları, kadın, yaşam, nefret suçları, spor, dünyadan, trans, lgbti
