23/07/2025 | Yazar: Kaos GL
Rusya’da kabul edilen yeni yasayla çevrimiçi ortamda “aşırılıkçı” olarak tanımlanan içerikleri arayanlar para cezasına çarptırılacak. LGBTİ+ hareketi uzun bir süredir Rusya’da “aşırılıkçı faaliyet” olarak tanımlanıyor.
Fotoğraf: Reuters
Rusya’da, çevrimiçi ortamda “aşırılıkçı” içerik arayanlar yeni bir yasayla para cezasına çarptırılacak. Bu yasanın sansürü sıkılaştırırken dijital mahremiyet açısından geniş kapsamlı sonuçlar doğurması bekleniyor.
Reuters’ta yer alan habere göre; salı günü parlamento alt kanadı Devlet Duması’nda kabul edilen yasa, aktivistlerden eleştiri aldı. Yasa, oyların yüzde 68’iyle kabul edildi. 67 milletvekili yasaya karşı oy kullandı, 22 milletvekili ise çekimser kaldı.
Yeni yasa internette “aşırılıkçı” olarak tanımlanan içerikleri arayanları cezalandıracak
Muhalifler, yasada öngörülen 5.000 rubleye kadar para cezalarının, daha ağır suçlamaların ve cezaların önünü açabileceğini söylüyor.
Adalet Bakanlığı’nın “aşırılıkçı içerikler” listesi 500 sayfadan fazla. Rusya’da “aşırılıkçı faaliyet” gerekçesiyle yasaklanan gruplar veya oluşumlar arasında, öldürülen Kremlin muhalifi Aleksey Navalni’nin Yolsuzlukla Mücadele Fonu, LGBTİ+ hareketi ve ABD merkezli teknoloji devi Meta Platforms da yer alıyor.
Yeni yasa, çevrimiçi ortamda VPN dahil “aşırılıkçı” olarak tanımlanan içerikleri bilerek arayan kişileri hedef alıyor. Rusya genelinde milyonlarca insan sansürü aşmak ve yasaklı içeriğe erişmek için VPN kullanıyor. Duma'nın bilişim komitesi başkanı Sergey Boyarski, Duma TV’ye yaptığı açıklamada, “Bu yasa çok dar bir grubu ilgilendiriyor; zaten aşırılığın eşiğinde olan ve aşırılıkçı içerikleri arayan kişileri” dedi.
“Bu yasanın asıl hedefi korku yaratmak”
Dijital Kalkınma Bakanı Maksut Şadayev, kolluk kuvvetlerinin kullanıcıların aşırılıkçı içeriği bilerek görüntülemeye çalıştığını kanıtlaması gerektiğini, yalnızca platformlara erişmenin cezalandırılmayacağını söyledi. Ancak yetkililerin çevrimiçi bir aramada kullanıcı niyetini nasıl tespit edeceği net değil. Bu belirsizlik birçok kişiyi huzursuz ediyor.
Dijital haklar grubu Roskomsvoboda’nın kurucusu Sarkis Darbinyan, insanların bazı kanallardan çıkmaya ve uygulamaları silmeye başlayacağını öngördüğünü söyledi. Darbinyan, Reuters’a verdiği demeçte “Bence bu yasanın asıl hedeflerinden biri korku yaratmak ve belirsizliği artırmak; böylece Rus internet kullanıcıları arasında otosansürü yaygınlaştırmak” dedi.
Dijital Kalkınma Bakanı Şadayev, Duma’da yaptığı açıklamada, WhatsApp ve Google gibi platformları tamamen yasaklamaktansa halka para cezası uygulamanın tercih edilir olduğunu belirtti.
Moskova, uzun süredir “dijital egemenlik” adını verdiği bir hedef doğrultusunda, devlet destekli yeni mesajlaşma uygulaması MAX gibi yerli hizmetleri teşvik ediyor. Ancak Rusya genelinde pek çok kişi hala yabancı platformlara bağımlı.
“Protestolar sürecek”
Muhalif siyasetçi Boris Nadejdin, geçen yıl Vladimir Putin’e karşı aday olmak istemiş ancak kabul edilmemişti. Nadejdin, salı günü Duma önünde protesto düzenledi ve protestolarını sürdüreceğini söyledi.
Nadejdin, “Bu değişiklikler Rus toplumunda uzun zamandır görülmeyen bir direnç düzeyi yarattı” dedi.
Etiketler: insan hakları, medya, siyaset, dünyadan
