29/09/2025 | Yazar: Suay Yüksel
Kaos GL ve 17 Mayıs Gençlik Danışma Kurulu röportaj serisinin ilk konuğu Emir oldu: “Birçok hak ihlalinin hedefinde genç LGBTİ+’lar yer alıyor.”
Kaos GL Derneği ve 17 Mayıs Derneği tarafından hayata geçirilen Gençlik Danışma Kurulu, 20 genç LGBTİ+ aktivisti ile çalışmalarına başladı. Kurulun ilk çevrimiçi toplantısı 23 Ağustos Cumartesi günü yapıldı. Cinsel sağlık ve üreme sağlığı, HIV/AIDS, eğitim, barınma, yoksulluk, örgütlenme özgürlüğü, ifade özgürlüğü, aktivist esenliği ve gençlik hakları gibi tematik alanlara odaklanan kurul, her ay bir araya gelmeyi sürdürüyor.
18-35 yaş arası gençlerle hak temelli çalışma deneyimi olan aktivistleri, uzmanları ve topluluk temsilcilerini buluşturan Gençlik Danışma Kurulu, genç LGBTİ+’ların karar alma süreçlerine katılımını artırmayı, örgütlerin gençlik çalışmalarına doğrudan katkı sunmalarını ve gençlerin ihtiyaçlarını görünür kılmayı hedefliyor.
Kurul, çalışmalarında kuir-feminist perspektife dayanan bir yaklaşımı temel alıyor; aynı zamanda Kaos GL ve 17 Mayıs Derneği'nin gençlik çalışmalarını yönlendirmeye ve geliştirmeye katkı sunuyor.
“Genç LGBTİ+ aktivistleri olarak nelere ihtiyacımız var, sesimizi duyurabiliyor muyuz?” sorularından yola çıkarak hazırladığımız Gençlik Danışma Kurulu röportaj serisinin ilk konuğu ise Emir oldu. Serinin ilk röportajında, Gençlik Danışma Kurulu üyesi Emir ile Türkiye’de genç bir LGBTİ+ olmanın ne anlama geldiğini, sorunlarımızı ve çözüm önerilerimizi konuştuk.
“Genç olduğunuz için de ayrımcılığa uğruyorsunuz, LGBTİ+ olduğunuz için de”
Öncelikle sizi kısaca tanıyabilir miyiz?
Tabi, ben Emir. Genç, lubunya bir avukat ve yüksek lisans öğrencisiyim. Genel olarak insan hakları ve ilişkili alanlarda çalışıyor ve üretiyorum. Ancak son zamanlarda hayatta kalabilmek adına bu alanların yanına, avukatlıktan para kazanabileceğim ilgi alanları da ekleme gayretindeyim, ne kadar başarılı olabildiğim tartışmalı.
Türkiye’de LGBTİ+ bir genç olmak sizin için ne ifade ediyor?
Ayrımcılık. Aklıma ilk bu geliyor. Genç olduğunuz için de ayrımcılığa uğruyorsunuz, LGBTİ+ olduğunuz için de. O yüzden genç bir LGBTİ+ olduğunuzda kalan tüm kimlikleriniz ayrıcalıklı kimlikler de olsa kapı, katmerli bir ayrımcılığa açılıyor. Tabi bu ayrımcılığın sonunda da işsizlik, sosyal dışlanma, ekonomik şiddet vb. ayrımcılık türleri, genç LGBTİ+’ları bekliyor.
Sizce LGBTİ+ gençlerin eğitim hakkına erişimin önündeki engeller neler? Sınıf, kampüs, yurt gibi alanlarda ne tür zorluklar yaşıyorsunuz?
Ben dışarıdan çok alıktırmayan bir lubunyayım, biraz da irice birisi olduğum için alıktırdığım zamanlarda da muhtemelen insanlar bana sataşmaya hiç cesaret edemedi. Ama akademi, sinirlerimi çok zorlayan bir alan. Çalışma alanlarımızla ilgili hocalarımıza bu öneriyle gittiğimizde önümüzün kesildiği veya derslerde heteronormatif kadın-erkek ikiliğine sıkıştırılan bir ders anlatımı ve içerikle karşılaştığımız çok oluyor. Veyahut 19 Mart süreci sonrasında tez dönemimin son yarısında bir yüksek lisans öğrencisi olarak mezuniyetime bu kadar az kalmışken öğrenciliğime saldırılmasından da oldukça endişelenmiştim. Cisheteroseksüel bir öğrenci de endişelenebilir elbette ama benim çalışmalarım nedeniyle hedefe daha kolay konmaktan ötürü de bir endişem oluşmuştu. Özetle ben bu soru kapsamında, daha ayrıcalıklı lubunyalardan olmama rağmen çeşitli ön kesmelerin ve tehditlerin hedefi olduğumu söyleyebilirim.
“Deneyimlerimizin küçümsendiğine ve fikirlerimizin önemsenmediğine çok kez şahit oldum”
LGBTİ+ aktivizmi içinde ne gibi sorunlarla karşı karşıya kalıyorsunuz?
Yaşçılık. Bu sorunun da benim için en belirgin yanıtı bu. Yıllardır bu alanda emek veren insanlar deneyimleri üzerinden biz genç LGBTİ+’ları oldukça sessizleştiriyor veya manipüle ediyor. Deneyimlerimizin küçümsendiğine ve fikirlerimizin bu sebeple önemsenmediğine çok kez şahit oldum. Aynı topluluk içerisinde akranlarımın tamamının buna, benimle benzer şekillerde maruz bırakıldığını fark ettiğimde ise bu sorunun benim “yetkinsizliğim” ile ilgili olmadığını, bizden yaşça büyük hak savunucusu lubunyaların egolarından kaynaklandığını anlamıştım.
Sizce cinsel sağlık, üreme sağlığı ve HIV alanlarında genç LGBTİ+’ların maruz bırakıldığı sorunlar neler?
Bahsedilen alanlara dair sağlık ürünlerine erişimin, diğer herkesten daha az olduğunu söyleyebilirim. Öğrenci ya da yeni mezun/yeni çalışan veya NEET lubunyalar, haliyle yaşanan toplumsal yoksulluğu daha derin hissediyor zira iş arayışlarımız dahi zorlaşıyor. Haliyle zaten pahalı olan bu ürünlere genç LGBTİ+’lar, daha zor erişiyor. Diğer yandan ne yazık ki daha küçük yaşlarında kendi cinselliklerine yabancı olan lubunyalar, ilk cinsel ilişkilenmelerinde her türlü cinsel saldırıya maruz bırakılabiliyor zira cinselliğe dair ülkece, bilime dayalı eğitimler alamadığımız gibi lubunyalar, en yakınlarından dahi bu konuda bilgi alamıyorlar. Haliyle sınırlarını tanımak, kendini savunmak; saldırılara daha açık lubunyalar için daha da zor bir hal alıyor. Bunlara benzer saldırılara maruz bırakılanlar da adalet sisteminde maruz bırakılacağını bildiği ayrımcılıklar nedeniyle hukuki süreçlerin hiçbirine başvurmayabiliyorlar. En nihayetinde birçok hak ihlalinin hedefinde genç LGBTİ+’lar yer alıyor.
Genç LGBTİ+’lar olarak iş hayatında ve staj süreçlerinde ne gibi zorluklar yaşıyorsunuz?
Ben iş hayatımın ilk adımı olan 1 yıllık yasal stajıma başlarken açık kimlikli bir lubunyaydım. Kimliğimi gizlediğim tek yer ailem iken staja başlamam ile kimliğimi iş yerimden de gizlemek durumunda kaldım. Zira zaten yasal neredeyse hiçbir hakkı olmayan bir stajyerken bir de lubunya olduğunuz bilinirse hak ihlalinin katmerlenmemesi mümkün değil. Bunun dışında LGBTİ+ hareketi ile yakından uzaktan ilgimin olduğunu bilen her yer tarafından da iş başvurularım geri çevrildi, oldukça güçlü bir özgeçmişim olmasına rağmen mülakatlara bile çağrılmadım. Bunun da kimliğimden bağımsız değerlendirilmemesi gerektiğini düşünüyorum. Bir de tabi kendi meslektaşlarımız var. “Avukatların sorunlarını çözdünüz de ibnelerinkini dert ediyorsunuz”cular. O ibnenin, avukat meslektaşı olabileceğini hiç düşünmüyor bile. İbnenin derdi, avukatın derdi aslında. Ama işte nasıl anlatırsın…
Sizce gençlerin örgütlenme ve ifade özgürlüğü hakkının önündeki engeller neler? Bunları aşmak için neler yapılabilir?
Küresel ve ulusal engeller olduğu gibi kendi içimizde de birbirimizin önüne taş koymayı pek sevdiğimizi söyleyebilirim sanırım. Dayanışmamızı küçümsemek istemem, o da çok büyük ama akut olarak dayanışmayı gerektirmeyen zamanlarda da birbirimizi çok yiyoruz.
Küresel ve ulusal engeller hakkında mücadele etmekten başka bir çözüm gelmedi ilk etapta aklıma. Mücadele edeceğiz ve pes etmeyeceğiz. Elbette yöntemlerimizi ve stratejilerimizi doğru kurmalıyız. Daralan alanlardan başlamak üzere haklarımızı edineceğimize dair umudum büyük. Kendi içimizdeki sorunlara dair ise örgütlenme pratiklerimize dönüp bakmak, diyalog kurmak, gerektiğinde bu iletişimlere ve örgütlenmelere dair alanında uzman kurum ve kişilerden destek almaya ihtiyacımız olabilir. Lubunya, doğduğu andan itibaren dişiyle tırnağıyla hayatta kalıyor. Haliyle bu refleks, bazen kendi aramızda da birbirimize yansıyabiliyor. Dolayısıyla bizi bu kadar hırçınlaştıranın da cisheteroseksüel ataerkil sistemin kendisi olduğunu söylemek mümkün. Ama aşamayacağımız bir durum da söz konusu değil. Lubunyanın hakkını yemek istemem, hayatta kalışına sağlık lubunya.
“Hayatta dahi kalmakta zorlanan lubunyanın en önemli ihtiyacı iş ve para”
Genç LGBTİ+ aktivistlerin esenliğini korumak adına sizce neler yapılabilir?
Birçok mesele ve yöntem var elbette ama üzülerek söylemeliyim ki benim ilk aklıma gelen, iş ve para. Elbette sosyalliğe, sosyalleşme alanlarına, hobilere de ihtiyacımız var ama hayatta dahi kalmakta zorlanan lubunyanın en önemli ihtiyacı bu. Elbette bundan sonra psikolojik desteğe erişim, güvenli sosyallik alanları, kapsayıcı örgütlenme alanları kurgulamak da lubunyanın esenliği için elzem.
Son olarak eklemek istedikleriniz veya diğer genç LGBTİ+’lara söylemek istedikleriniz var mı?
Mücadelene sağlık lubunya, benzer alan ve yöntemlerde mücadele veren bir diğer lubunya olarak bana hep ilham olmanıza bayılıyorum.
Etiketler: insan hakları, yaşam, eğitim, sağlık hakkı, hiv, özel haber, trans, lgbti, gençlik
